Category: Fréttir

Á fyrsta fundi stjórnar Samorku eftir aðalfund var Júlíus J. Jónsson kjörinn varaformaður, Páll Pálsson kjörinn gjaldkeri og Þórður Guðmundsson kjörinn ritari stjórnar. Skipan stjórnar má sjá hér á vef Samorku.

Árni Sigfússon, bæjarstjóri Reykjanesbæjar og stjórnarformaður HS Veitna, fjallaði um hlutverk veitufyrirtækja – þjónustu, arðsemi og afkomu – í erindi á aðalfundi Samorku. Í erindi sínu rakti Árni m.a. þær miklu breytingar sem orðið hafa á eignarhaldi HS Veitna, áður Hitaveitu Suðurnesja, á undanförnum árum, en nokkur sveitarfélög seldu sinn hlut í fyrirtækinu til Geysis Green Energy á mjög hagstæðu verði. HS Veitur þjónusta hins vegar enn umrædd sveitarfélög, ýmist með heitt vatn, kalt vatn og/eða raforkudreifingu (svo sem Grindavíkurbæ, Árborg, Vestmannaeyjar, Sandgerðisbæ, Garð og Voga) þótt eignarhaldið nú sé nær alfarið bundið við Reykjanesbæ, Hafnarfjörð og Orkuveitu Reykjavíkur. Árni benti á að sum þessara sveitarfélaga stæðu nú mjög vel skv. hefðbundnum mælikvörðum ríkisins á fjárhagsstöðu sveitarfélaga, á meðan Reykjanesbær og Hafnarfjörður stæðu verr á þeim mælikvörðum en hefðu ásamt Orkuveitu Reykjavíkur rúma 16 milljarða króna bundna í rekstri HS Veitna.

Að mati Árna getur „núllrekstur“ á veitufyrirtækjum gagnast eigendum veitna og íbúum veitusvæða, þegar eignarhaldið og dreifiveitusvæðið fara saman. Greiddur arður geri það raunar líka, enda sé honum þá varið til annarra verkefna í viðkomandi sveitarfélögum. Í þeim tilvikum þegar eignarhald og dreifiveitusvæði fara ekki saman sagði Árni hins vegar rökrétt fyrir eigendur að setja veitufyrirtækjunum viðunandi arðsemiskröfu. Greiddur arður nýtist þá eigendum og íbúum viðkomandi sveitarfélaga, sem bundið hafa sína fjármuni í rekstri veitufyrirtækjanna, en ekki íbúum sem veitufyrirtækið þjónar utan eigendasvæðanna. Árni sagði það beinlínis ósanngjarnt ef einhver ætlaðist til þess að þau sveitarfélög sem hefðu sína fjármuni bundna í veiturekstri gerðu ekki kröfu um eðlilega arðsemi af rekstrinum, þótt þau þjónustuðu önnur sveitarfélög sem selt hefðu sína hluti í veitufyrirtækjunum góðu verði og gætu ráðstafað þeim fjármunum í annað eða haft af þeim vaxtatekjur. Hann sagði núverandi arðsemiskröfu HS Veitna vera 14,2% á bókfært eigið fé fyrirtækisins.

Sjá erindi Árna Sigfússonar (glærur).

Ögmundur Jónasson innanríkisráðherra fjallaði um vatnsveitur og vatnsauðlindina á aðalfundi Samorku. Hann sagði brýnt að almennar veitustofnanir ynnu með almannahagsmuni í huga en ekki gróðasjónarmið og sagði hann Íslendinga eiga að beita sér fyrir þróun í þá átt í samstarfi þjóða. Hann sagði margt gott hafa verið unnið á vegum Samorku undanfarin ár og að sem Íslendingur og þjóðfélagsþegn vildi hann sjá að fyrirtækin hefðu almannahag að leiðarljósi og að horfa yrði á þessa auðlind út frá sjónarhorni samfélagshagsmuna einvörðungu en ekki út frá sjónarhorni markaðsafla. Sjá nánar á vef innanríkisráðuneytisins.

Katrín Júlíusdóttir iðnaðarráðherra ávarpaði aðalfund Samorku. Fagnaði hún nýundirrituðum samningum um byggingu nýs kísilvers í Helguvík og fjallaði jafnframt um miklar endurbætur og uppfærslu hjá álveri Rio Tinto í Straumsvík og fjármögnun Landsvirkjunar í Búðarhálsvirkjun. Sagði Katrín þessar framkvæmdir marka ákveðinn vendipunkt í fjárfestingum í íslensku atvinnulífi.

Þá sagði Katrín unnið að gerð frumvarps til laga um styttingu á leigutíma orkuauðlinda, og að haft yrði samráð við Samorku og aðildarfyrirtæki samtakanna í þeirri vinnu. Hún sagði einnig skoðaða möguleika á að liðka fyrir endurnýjun gildandi leigusamninga, enda væru viðkomandi orkufyrirtæki að ganga vel um auðlindina.

Ennfremur fjallaði Katrín drög að orkustefnu, erlenda eftirspurn eftir sérþekkingu Íslendinga í nýtingu orkuauðlinda, samningaviðræður við Magma Energy um styttingu á leigutíma á orkuauðlindum á Reykjanesi, mikilvægi vinnunar við gerð rammaáætlunar sem hún sagðist nú sjá fyrir endan á, væntanlegt frumvarp til breytinga á vatnalögum, frumvarp til breytinga á raforkulögum, mikilvægi aukins hlutar grænnar orku í samgöngum o.fl.

Katrín þakkaði loks Samorku fyrir gott samstarf í ýmsum málum og sagðist treysta á áframhald þess góða samstarfs.

Erindi Katrínar er væntanlegt á vef iðnaðarráðuneytisins.

 

Ályktun aðalfundar Samorku, 18. febrúar 2011:

Ný gjaldtaka og styttri leigutími auðlinda þýðir hærra orkuverð

Íslenska þjóðin býr að gríðarlegum auðlindum þar sem eru hreint neysluvatn, vatnsafl og jarðvarmi. Þessum auðlindum fylgja mikil tækifæri til verðmætasköpunar og bættra lífskjara. Auðlindirnar eru þó takmarkaðar og afar mikilvægt að áhersla sé lögð á góða arðsemi við nýtingu þeirra, með sjálfbærum hætti og í góðri sátt við umhverfið.

Stjórnvöld áforma nú aukna gjaldtöku af nýtingu orkuauðlinda. Samorka minnir á að ný gjaldtaka skapar ekki ný verðmæti. Arður almennings af orkuauðlindunum hefur ekki síst verið fólginn í mun lægri orkuverðum og neysluvatnskostnaði en gerist í nágrannalöndum okkar. Aukin gjaldtaka sem lögð er, eftir atvikum á raforku, heitt vatn og neysluvatn, hvort sem er í formi auðlindagjalds eða skatta, leiðir til hærra verðs jafnt til heimila sem atvinnulífs.

Sama gildir um hugmyndir um mikla styttingu leigutíma orkuauðlinda. Slík stytting leiðir til hærri ávöxtunarkröfu samfara styttri afskriftartíma og með tímanum til hærra orkuverðs á Íslandi, jafnt til heimila sem atvinnulífs. Enginn hefur meiri hagsmuni af sjálfbærri nýtingu orkuauðlindanna en orkufyrirtækin sem þær nýta. Uppbygging jarðhitavirkjana er þess vegna gjarnan í þrepum sem fara samhliða bættri þekkingu á jarðhitasvæðinu og getur tekið nokkra áratugi. Stuttur leigutími gengur því gegn eðlilegum forsendum sjálfbærni í jarðhitanýtingu.

Standa verður við gerða samninga
Samorka varar við öllum áformum stjórnvalda um að „vinda ofan af“ löglega gerðum samningum við einkaaðila á sviði orkunýtingar. Hætt er við að slíkir gjörningar hafi verulega neikvæð áhrif á áhuga fjárfesta í íslensku atvinnulífi. Minnt er á að orkuauðlindir í opinberri eigu má ekki framselja einkaaðilum, lögum samkvæmt.

Gegn tilfærslu rannsókna og auðlindastýringar til umhverfisráðuneytis
Loks varar Samorka við hugmyndum um að færa auðlindarannsóknir og auðlindastýringu undir umhverfisráðuneytið. Það væri að mati Samorku óeðlileg stjórnsýsla að sami ráðherra gegndi lykilhlutverki varðandi rannsóknir og nýtingu annars vegar, og færi með umhverfismat og skipulagsmál hins vegar.

Á aðalfundi Samorku var Tryggvi Þór Haraldsson, forstjóri RARIK, kjörinn formaður samtakanna. Tryggvi tekur við af Franz Árnasyni, forstjóra Norðurorku, sem gegnt hefur formennsku í Samorku undanfarin fjögur ár. Þá var Bjarni Bjarnason, sem senn tekur við starfi forstjóra Orkuveitu Reykjavíkur, kjörinn nýr í stjórnina. Bjarni tekur sæti Hjörleifs B. Kvaran sem sagði sig úr stjórn Samorku í kjölfar starfsloka hjá Orkuveitu Reykjavíkur í ágúst sl. Stjórn Samorku verður að öðru leyti óbreytt, en hana skipa því næsta árið:

Tryggvi Þór Haraldsson, RARIK, formaður
Bjarni Bjarnason, Orkuveitu Reykjavíkur
Franz Árnason, Norðurorku
Hörður Arnarson, Landsvirkjun
Júlíus Jónsson, HS Orku
Páll Pálsson, Skagafjarðarveitum
Þórður Guðmundsson, Landsneti
 
Varamenn:
Dagur Jónsson, Vatnsveitu Hafnarfjarðar
Guðmundur Davíðsson, Hitaveitu Egilsstaða og Fella
Kristján Haraldsson, Orkubúi Vestfjarða

Aðalfundur Samorku verður haldinn á Grand Hótel Reykjavík föstudaginn 18. febrúar. Venjuleg aðalfundarstörf hefjast kl. 10:30 og fá aðalfundarfulltrúar senda dagskrá og önnur gögn.

13:30 Opin dagskrá aðalfundar Samorku, Hvammi

Setning:    Nýkjörinn formaður Samorku

Ávarp:       Katrín Júlíusdóttir, iðnaðarráðherra

Erindi:       Vatnsveitur og vatnsauðlindin
                 Ögmundur Jónasson, innanríkisráðherra

                 Hlutverk veitufyrirtækja – þjónusta, arðsemi, afkoma
                 Árni Sigfússon, bæjarstjóri Reykjanesbæjar

Skrifstofa Alþjóðajarðhitasambandsins, IGA (International Geothermal Association), flyst til Bochum í Þýskalandi nú um áramótin, en Samorka hefur hýst skrifstofuna frá því árið 2004. Árni Ragnarsson, sem undanfarin ár hefur verið framkvæmdastjóri IGA í hálfu starfi á móti hálfu starfi hjá ÍSOR, snýr aftur til ÍSOR í fullt starf um áramótin. Samorka þakkar bæði Árna og IGA fyrir ánægjulegt og gott samstarf á undanförum árum og óskar Árna velgengni í starfi hjá ÍSOR, jafnframt því sem samtökin óska þess að starfsemi IGA muni halda áfram að blómstra á nýjum stað.

Íslendingar búa að miklum mun ódýrari húshitun en nágrannar okkar á hinum Norðurlöndunum. Ef miðað er við meðaltals orkuþörf fyrir 135 m² einbýlishús í Reykjavík greiðir slíkt heimili rúmlega 85 þúsund krónur á ári fyrir húshitun og heitt kranavatn. Í höfuðborgum hinna Norðurlandanna væri reikningurinn fyrir sömu orkunotkun á bilinu 260 til 530 þúsund krónur, eða 206-523% hærri en í Reykjavík.

Í samanburðinum er miðað við gjaldskrá Orkuveitu Reykjavíkur, sem sér meirihluta landsmanna fyrir heitu vatni. Verðið er sambærilegt hjá öðrum jarðhitaveitum hérlendis, en alls eru um 90% húsa á Íslandi hituð með jarðhita. Þorri þeirra 10% húsa sem ekki hafa aðgang að jarðhita nota rafkyndingu sem alla jafna er dýrari, en nýtur þó niðurgreiðslna og er eftir sem áður mun ódýrari en gengur og gerist í samanburðarlöndum.

Viðmiðun samanburðarins fyrir hin Norðurlöndin eru gjaldskrár stærstu hitaveitna / orkudreifingarfyrirtækja í höfuðborgum þeirra, þ.e. Helsinki Energi, Hafslund í Osló, AB Fortum í Stokkhólmi og Københavns Energi. Miðað er við miðgengi Seðlabanka Íslands 16. desember 2010. Hér er sem fyrr segir miðað við meðaltals orkuþörf fyrir upphitun og heitt kranavatn í 135 m² einbýlishúsi í Reykjavík, eða 32.000 kWst (32 MWst) ársnotkun. Öll verð í samanburðinum eru með virðisaukaskatti og öðrum gjöldum.